Koleksiyon İlke ve Standartları
Madde 1 - Her okul kütüphanesinde mutlaka yazılı bir derme yönetim politikası olmalıdır.
Madde 2 - Bu derme yönetim politikası; MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği gereğince belirlenmiş, okul kütüphanesi personeli, yöneticiler ve öğretmenlerden oluşan bir komisyonla birlikte müfredat, özel ihtiyaçlar, okul çevresinin ilgi alanlarını kapsayacak şekilde hazırlanmalı ve okulun yakın çevresinin çeşitliliğini yansıtılmalıdır. Derme seçimi/geliştirilmesi okul kütüphanesinin önderliğinde ve paydaşlardan (öğrenci, öğretmen, ebeveyn vb.) gelen istekler doğrultusunda yapılmalıdır.
Madde 3 - Okul kütüphanesinde bulunması gereken temel bilgi kaynakları şunlar olmalıdır:
- Ansiklopediler, sözlükler, yıllıklar, el kitapları, rehberler, biyografik kaynaklar,atlaslar, dizinler, bibliyografyalar ve benzerlerini içeren danışma kaynakları;
- Okulun eğitim ve öğretim programını destekleyen, öğrencilerin araştırma yapmalarına olanak sağlayan bilimsel kitaplar ve ders kitapları;
- Klasikler ve günümüz edebi eserleri;
- Süreli yayınlar ve gazeteler;
- Kitap dışı belgeler film şeritleri, slaytlar, filmler, teyp bantları, plaklar, grafik materyaller (reprodüksiyonlar, resimler, fotoğraflar, grafikler vb.), şema ve planları;
- Değişik CD, VCD ve CD-ROM'lar;
- Kütüphanenin belirlenen bölümünde eğitici oyun malzemeleri ve bilgisayar oyunları;
- Elektronik kaynaklar (Veritabanları, Internet kaynakları vb.);
- E-kitaplar
Madde 4 - Kaynak çeşitliliğinin bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazanılmasında önemli rolü bulunmaktadır. Bu nedenle kaynak çeşitliliği sağlanmalıdır.
Madde 5 - Bir okul kütüphanesinde dermenin niteliği kadar niceliği de önemlidir.
Madde 6 - Kitap, dergi, görsel işitsel materyallere ait sayısal standartlar - Koleksiyon dağılımı
ÖĞRENCİ SAYISI |
MİNİMUM |
YETERLİ |
STANDART |
300’den az |
5000 |
7000 |
9000 |
300-600 |
7500 |
10.000 |
12.000 |
601-1000 |
12.000 |
16.000 |
20.000 |
1001 + |
15.000 ya da öğrenci başına 10 materyal |
Öğrenci başına 10-15 materyal |
Öğrenci başına 15-20 materyal |
Madde 7 - Kitap, dergi, görsel işitsel vb. materyallere ait sayısal standartlar
Sınıf Düzeyi ve Öğrenci Sayıları |
Minimum |
Yeterli |
Standart |
İlkokul Öğrenci Sayısı 300’den az |
8 Dergi 5 Gazete |
12 Dergi 7 Gazete |
16+ Dergi 10+ Gazete |
İlkokul Öğrenci Sayısı 300 - 600 |
10 Dergi 5 Gazete |
14 Dergi 7 Gazete |
18+ Dergi 10+ Gazete |
İlkokul Öğrenci Sayısı 600+ |
12 Dergi 5 Gazete |
16 Dergi 7 Gazete |
20+ Dergi 10+ Gazete |
Ortaokul |
16 Dergi 5 Gazete |
24 Dergi 7 Gazete |
32+ Dergi 10+ Gazete |
Lise |
25 Dergi 5 Gazete |
35 Dergi 7 Gazete |
45+ Dergi 10+ Gazete |
Madde 8 – Kütüphaneye materyal seçimi ile ilgili olarak konusunda yetkin, yansız, amacı belirgin, amacıyla kapsamı bütünleşmiş, konuyu işlemesi hitap ettiği gruba uygun, ilgili konuları işleyen, güncel, ilginç, estetik değerlere sahip, fiziksel özellikleri beklentileri karşılayan, kütüphane dermesi ile bütünleşebilecek, maliyeti bütçeye uygun görülen bilgi kaynaklarının sağlanması yönünde davranılmalıdır.
Madde 9 - Öğrenci başına düşen, farklı başlıklardan oluşan, kitap ve e-kitap adedi 15 ile 20 kitap arasındadır ve her yıl dermenin %10 ile %20 oranında ayıklanmalı ve güncellenmelidir.
Madde 10 - Ayıklama çerçevesinde;
- Aşırı kullanımdan dolayı yıpranan,
- Bilimsel değeri kalmayan, ve güncelliğini kaybeden,
- Kurumun düzeyine uygun olmayan,
- Uygunluk kararları kaldırılan,
- Dergiler için iki yıllık süreyi tamamlayan (kütüphane politikasına göre süre değişebilir), yayınlar dermeden çıkarılmalıdır.
GENEL ÖNERİLER
Çağdaş eğitimin vazgeçilmez kurumu olan okul kütüphanesinin dermesi yaşam boyu öğrenme sürecinin başlangıcı, eğitim müfredatının destekleyicisi olmalıdır.
Derme standartlarının en önemli boyutlarından birisi dermenin güncelliğinin sürekli sağlanması konusudur. Kullanıcı kitlesi öğrenciler ve öğretmenler olduğu için güncel yayınların izlenmesi ve bu yayınların dermeye katılması, öğrencilere kütüphane kullanma alışkanlığı kazandırmaya da yardımcı olacaktır. Eğitimi destekleyen bir birim olan okul kütüphanesi öğretmenlerin gelişimine katkı sağlayacak yayınları da izlemeli ve kütüphane dermesine kazandırmalıdır.
Not: Standartlar hazırlanırken TED Ankara Koleji Kütüphanesi standartları/çalışması temel alınmıştır.